Enige tijd geleden woonde ik een tentoonstelling bij in het Oost-Vlaamse Kruishoutem. Daar stond een mooie stand opgesteld met allerlei vogelvoeders en benodigdheden. De man had uiteraard ook bodembedekking mee. Ik merkte het product zeoliet op, en vroeg de man er naar. Ik kende het product wel vaag, maar wilde er wel iets meer over weten. Hij gaf me een hele uitleg en vertelde dat er twee soorten bestonden (fijn en grof) , hij prees het product ten stelligste aan voor in onze vogelverblijven, het had enkel maar voordelen. Het zeoliet is een product dat gemaakt is uit algen, volgens hem mochten de vogels er gerust van eten. Ik merkte op dat het wel vrij stoffig was. Ook daar had hij een uitleg voor, want volgens hem is het stof zwaarder dan de lucht en zal dus onmiddellijk neerslaan. Ik ga niks afbreken want met zeoliet heb ik geen ervaring. Uiteraard weet ik ook wel dat ik een ”commerçant” voor me had staan, en zijn zaak moet ook draaien uiteraard. Dit bood me echter wel de motivatie om bij verschillende mensen eens te polsen over wat hun ervaringen zijn met bepaalde bodembedekkers, het product is één iets, maar het waarom een product al dan niet goed bevonden is, is wel het belangrijkste. Dit heb ik met een oproep proberen te achterhalen, ik heb heel wat reacties gekregen waar ik toch iets mee zal proberen te doen om een interessant artikel te maken. Hierin zal ik proberen de pro’s en de contra’s af te wegen, alsook mijn eigen ervaringen meedelen uiteraard.
Mijn grootste motivatie om mij een beetje te gaan verdiepen in de materie rond bodembedekkers is dat ik hygiëne in mijn vogelverblijven heel erg belangrijk vind. Ik denk dat het voor zich spreekt dat een goede hygiëne en vooral droge kweekruimtes van groot belang zijn wil men niet geplaagd zijn met allerhande ziektes. Wanneer we denken aan ziektes door een natte bodem die niet genoeg ververst is denkt ieder liefhebber normaal gezien meteen aan coccidiose. Deze ziekte ontwikkelt zich heel graag op een vochtige bodem, wat wij liefhebbers uiteraard ten alle tijde willen vermijden!
Eén van de eerste reacties die ik kreeg van een liefhebber was dat hij krantenpapier gebruikte om in zijn kooien te leggen. Met als motivatie dat het eenvoudig te vervangen is en dat het vrij goed het vocht absorbeert. Nog een motivatie van hem was dat de kranten dan nog een nuttig tweede leven krijgen. Hoeveel maal de liefhebber dit krantenpapier dan verving heeft hij spijtig genoeg niet vermeld in zijn antwoord.
Een volgende vogelliefhebber was ook een voorstander van een laag krantenpapier in zijn vinkenkooien (met ongeveer dezelfde redenering als hierboven). Voor zijn kweekkooien (ruibakken) gebruikt hij steevast gebroken houtschilfers. Voor zijn volières neemt hij zand, zijn motivatie is dat er geen nattigheid door regen (of sneeuw) aan kan omdat ze goed overdekt en afgesloten zijn.
De volgende opinie die ik te lezen kreeg was dat de vluchten die deze man bezit beton hebben als ondergrond deze betonnen ondergrond werd afgewerkt met een niet – absorberende laag waardoor er ook geen betonstof is. Wekelijks maakt de man zijn vluchten schoon, en borstelt deze netjes uit. Heel evident volgens hem, en nooit geen schimmels en vochtigheid aan te treffen op zijn bodems. Zand is volgend hem meer gedeeltelijk een goede oplossing, na een tijdje komt het nat, en kunnen er ongewenste schimmels ontstaan. Regelmatig verversen is dan de boodschap. Groot nadeel en ook wel belangrijk, je creëert een hele grote hoop afval! Coccidiosekorrels werden ook geprobeerd door deze liefhebber, hielden alles netjes droog, maar ook weer heel wat afval.
Ik las van nog een liefhebber dat hij het over een volledig andere boeg gooide, hij gebruikte een fijne kattenbakvulling die stofvrij bleek te zijn. Deze neemt uiteraard goed vocht op, en als het daadwerkelijk stofvrij is kan dit wel een aanrader zijn voor in een vogelverblijf.
Sivobird is ook een product dat menig liefhebbers gebruiken in hun vogelkooien, het bevat weinig stof, en het neemt heel goed vocht op. Veel vind ik niet terug over die sivobird korrels, maar dit zijn ietwat grovere korrels die eigenlijk zouden gemaakt zijn als anti – coccidiosekorrel in de duivensport. Wat echter niet wil zeggen dat wij ze niet mogen gebruiken in onze vogelkooien. Dat ze quasi stofvrij zijn, en goed vocht opnemen zijn beiden hele positieve eigenschappen.
Nog een andere reactie trok toch wel even mijn aandacht, en vond ik heel mooi. Deze man denkt een beetje verder dan zijn neus lang is. Hij wist te vertellen dat coccidiosekorrels en dergelijke wel heel goede eigenschappen hebben, maar indien er jongen of eieren uit het nest vallen zijn de kansen op overleving nihil. Hij vermelde dat bij een dikke laag houtkrullen dit niet het geval was, en dat de overlevingskans een pak groter waren. Houtkrullen zouden wel gevoelig zijn voor ongewenste diertjes zoals vedermijt en bloedluizen. Dit jaar heeft de man beukensnippers gebruikt als bodembedekker in zijn vluchten. Voor zijn kooien en kweekbakken gebruikt de liefhebber zeoliet, in zijn fijnste vorm. Het probleem dat dit product nogal stoffig zou zijn kan je volgens hem verhelpen door het product enkele malen te vergieten in een emmer.
De volgende reactie kreeg ik via mail, van een vinkenier en kweker. Hij heeft reeds enkele bodembedekkers in zijn kooien gebruikt. Hij begon met bruin schelpenzand, dat vond hij niet zo optimaal omdat het heel snel erg nat wordt zeker als je met waterdragers zit. Met het idee om dit euvel te verhelpen is hij dan overgeschakeld op fijne zeolietkorrels, maar het probleem was dan dat hij doordat de fijne korreltjes zich overal tussen wurmden hij soms heel hard moest trekken om zijn bodemplaat uit zijn kooi te krijgen, een enorm nadeel op alle vlak natuurlijk. Je verstoort je vogel, en het is zeker niet gezond voor je kooi, en die kooien zijn uiteraard niet goedkoop! Van de zeoliet is hij wegens dit probleem wel afgestapt, en maakt hij nu gebruik van een dikke laag schelpenzand tot hij iets beter heeft gevonden.
Het volgende mailtje dat ik als reactie kreeg was van de echtgenote van bovenstaande schrijver. Zij is namelijk fervent kweker van allerhande inlandse vogels en daar hoort de botvink uiteraard bij. In de volières heeft zij al heel wat producten aangewend als bodembedekking. Het begon met zand, het evolueerde over de houtsnippers naar vlaslemen. Zand werd te snel nat wegens een hoge vochtigheidsgraad. Houtsnippers en vlaslemen bleven niet voldoende op hun plaats liggen, omdat de vinken er nogal graag in speelden. Het is vanzelfsprekend dat het product dan ook zijn effect mist. Ook werd een probleem ondervonden met vedermijt. Tot op heden zijn ze voor de volières terug gegaan naar zand, maar leggen dit nu enkel onder de zitstokken. Zand biedt hier dus wel een oplossing, al zijn ze wel nog op zoek naar iets dat prijs/kwaliteit goed de vochtigheidsgraad aankan. De kweekbakken zijn een ander verhaal, zand bood niet echt een oplossing en al zeker niet in combinatie met een badje… Houtsnippers werden ook geprobeerd maar deze kropen ook overal tussen de lades, en de angst om terug vedermijt te krijgen zit er nog steeds in. Een volgende stap was het experimenteren met zeoliet en sivobird alsook natural anti coccidiosekorrels. De conclusie was dat zeoliet te stoffig was als je het vergelijkt met anti-coccidiosekorrels. Na een viertal jaar worden anti – coccidiosekorrels gebruikt, en ze zou ze in geen geval nog willen missen. Ze nemen genoeg vocht op en blijven voldoende ter plekke liggen, en zeker niet onbelangrijk voor de gezondheid van de vogels is dat ze het minst stof bevatten.
Nu ik deze meningen heb overlopen zou ik graag nog enkele conclusies trekken. Iets wat me zeker opviel is dat een product goed kan zijn voor in een vlucht, maar niet voor een vinkenkooi of kweekkooi. Ook het omgekeerde is waar. Er worden ook heel wat eisen gesteld aan een product, maar ik denk dat iedereen wel inziet dat de belangrijkste eigenschappen zijn dat ze goed vocht moeten opnemen, niet stoffig zijn, en op hun plek moeten blijven liggen. Een heel interessante opinie vond ik ook dat sommige producten echt wel voor een hele hoop afval zorgen en dat je er niks mee kan doen (ik denk dan aan composteren). Met natuurlijke middelen heb je dat wel dat ze verwerkbaar zijn als compost. Een product moet ook prijs/kwaliteit goed zijn, want iemand die een aantal vogels heeft, zal op een jaar wel een zekere hoeveelheid bodembedekker nodig hebben. Ook mag een product niet de neiging hebben overal tussen te gaan kruipen, en zo de beweegbare delen van het vogelverblijf vast gaan zetten.
Vele liefhebbers hebben hun bevindingen gezegd, en ik heb dit gebundeld tot een artikeltje. Ik ben niet in de positie om te zeggen dit is het ideale product. Dat laat ik volledig aan de liefhebber zelf over.
Nadat velen hun mening hebben gegeven zal ik ook nog eens mijn mening proberen te geven. Ik zou mezelf niet zijn als ik zelf al niet eens enkele producten kritisch onder de loep hebben genomen. In het begin van mijn carrière als vinkenier (wat nu toch al een heel tijdje geleden is) kende ik eigenlijk enkel en alleen schelpenzand, zonder daar al te veel bij na te denken. Met het ouder geworden ben ik uiteraard ook kritischer beginnen denken, en bedacht ik dat zand heel wat goede eigenschappen had, maar toch ook enkele slechte. Zand is goedkoop, ruikt lekker, en zal maar weinig de beweegbare delen van een vogelverblijf vast zetten. Maar naar vochtopname, vooral bij vogels die er hun lolletje in vinden om overdadig met water te morsen doet zand echt wel te kort. Dan heb ik eens geprobeerd met korreltjes vervaardigd uit de kern van een maïskolf. Een goede vochtopname, niet overdreven duur, maar had de neiging niet op zijn plaats te blijven liggen. Ik had ook wel de indruk dat wanneer dit product in aanraking kwam met vocht, het de neiging had om het wel goed op te nemen, maar ook wel schimmels ontwikkelde. Ik vond dit dan ook een groot minpunt. Ik heb dan ook eens enkele maanden een anti-coccidiosekorrel van de duiven geprobeerd, hij was vrij grof van structuur, en nam uitmuntend vocht op, was relatief goedkoop, en zette mijn onderdelen niet vast. Alleen maar voordelen zou je denken, niets is minder waar want ik vond het product iets te stoffig. Voor volières en kweekkooien is dit vrij goed omdat daar veel verluchting door kan. Voor vinkenkooien vind ik dit een nadeel. Afgelopen seizoen gebruikte ik een combinatie van een laag zand met maïskorreltjes. Ik had de aangename eigenschappen van zand (lekkere geur), en het vochtopnemend vermogen van de korrel. En de korrel bleef meer op zijn plaats liggen. De meest ideale combinatie tot nu voor mij persoonlijk tot nu toe. Maar ik blijf zoeken tot ik iets vind dat 100% mijn gedacht is, hopelijk vind ik dit. Wat ik ook nog wil meegeven is dat volgens mij het product heel belangrijk is, maar zeker ook de frequentie waarmee het vervangen wordt. Je vervangt beter een keertje meer dan een keertje te weinig denk ik dan… Bodemroosters kunnen ook een oplossing bieden, dan blijft de bodembedekker normaal op zijn plaats liggen, omdat de vogels er niet kunnen in spelen. De voor -en nadelen van een bodemrooster ga ik eventjes in het midden laten want dit zou dit artikel te ver gaan leiden.
Zo beste liefhebbers, op de voorlaatste dag van 2016 heb ik nog een artikeltje proberen te wijden aan wat ikzelf toch wel een interessante materie vindt. Hebt u nog een mening die u kwijt wil na het lezen van dit artikel, of gebruikt u een product waar u heel tevreden van bent, dan mag u het mij altijd eens doorgeven. Ik ben te bereiken op gilles.peirs@gmail.com. Zo beste sportvrienden, ik wens jullie alvast een hele goede start van het nieuwe jaar, met een goede gezondheid op de eerste plaats, want dit is uiteraard het begin van alle geluk!
Peirs Gilles
