Giftigheid is een ruim begrip. Wanneer is een stof giftig en wanneer niet? Veel hangt af van de hoeveelheid gif/stof die is ingenomen. In principe is elke stof giftig, van de ene stof moet je een grote hoeveelheid innemen, van de andere duizendsten van een gram. Zo kan je overlijden na het drinken van 5 liter water, kort na elkaar. Van botuline volstaat 2 nanogram (miljoenste van een gram)/kg om te overlijden. Deze gifstof is afkomstig van moederkoren een schimmel die in graan kan voorkomen. Alles draait dus om de hoeveelheid die je inneemt, hoe kleiner die hoeveelheid die schade veroorzaakt, hoe giftiger de stof.
In de natuur zien we vogels eten van planten (bessen, vruchten …) die voor mensen giftig zijn. Niet dat je van lijsterbessen eten zou sterven, maar je gaat toch een irritatie in de spijsvertering ondervinden. Lijsterbessen zijn licht giftig voor mensen. De reden dat vogels hiervan weinig last hebben is omdat ze een totaal ander spijsverteringsstelsel hebben. Ook de verblijftijd van het voedsel in de spijsvertering is veel korter dan bij mensen. Op enkele uren tijd wordt het voedsel uitgescheiden als mest.
Vlierbessen zijn niet giftig als ze rijp zijn, in de bladeren echter zit blauwzuur, wat giftig is, ook voor vogels. Jonge vogels, die van de bladeren eten kunnen sterven. Toch zie ik vaak een kaalgeplukte vlier, klimop in een volière waar kanaries in zitten ondanks de gifstoffen die erin zitten. Blijkbaar weten vogels ook wel wanneer ze best ophouden om de vlier af te knagen in de volière.
Op het internet vind je lijsten met giftige planten voor vogels.
https://petplan.nl/dierenadvies/giftige-planten-vogels/
Belangrijk is de je de kennis bezit om gezond voer uit de natuur te oogsten.
Groenvoer verzamelen in de natuur
Ikzelf geef veel kruiden, groenvoer en bessen uit de natuur aan mijn inlandse vogels volgens het seizoen. Ik vries niets in, maar geef alles vers in een hoeveelheid die binnen 10-15 minuten is opgegeten. Ik droog wel de hele teunisbloemplanten. Het is een ideaal wintervoer voor de fijngebekten onder onze vogels: putter, barmsijs, frater,…. Vers wordt het door bijna alle vogels gegeten.
Ik zie veel voordelen van het geven van kruiden: de kleur van de vogels is intenser, je zet de vogels aan tot voeren met een beetje vogelmuur, de rui gaat vlotter….
Niet elke vogelliefhebber heeft de kennis en de tijd om vogelvoer te verzamelen in de natuur. Er zijn vogelkwekers die geen groenvoer geven aan hun vogels omdat het soms een bron is van ziektekiemen. (schimmels, flagellaten, bacteriën, wormeieren, teken…
Als je kruiden/bessen plukt in de natuur wees dan aandachtig voor de volgende zaken:
- Pluk geen kruiden/bessen die bevuild zijn door uitwerpselen van vogels. Dus niet binnenin de boom maar aan de rand plukken. Niet onder struiken of bomen plukken
- Als het geregend heeft, pluk je pas als alles droog is of laat je de planten eerst drogen.
- Pluk de juiste plant, bij vogelmuur zijn er een paar giftige familieleden (guichelheil: heeft oranje of blauwe bloemetjes)
- Vergeet niet dat je in een natuurgebied geen gewassen mag oogsten en zeker geen beschermde planten (vb.moerasspirea…)
- Pluk nooit de volledige plant maar laat altijd een deel staan. Zo kan je volgend jaar opnieuw oogsten.
In de winterperiode geef ik geen eivoer, enkel in vorstperiodes. Ik geef dan wel takken van wilg, hazelaar, els, berk , onbespoten fruitbomentakken…
Guy Van Peteghem email: g.van.peteghem@telenet.be
